کد مطلب:22169 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:26

گنجینه پرسمان » اخلاق و عرفان

راه تقويت اراده چيست؟

فرد با اراده كسي است كه داراي هدفي معقول بوده و تا موقعي كه به آن نرسيده است، از تعقيب آن باز نمي ايستد. مشكلات و موانع رواني يا مادي، به اراده و عزم او لطمه نزده و از پيشرفتش جلوگيري نمي كند. بنابراين در اولين گام، بايد هدف و يا اهداف دقيق و مشخص خود را از زندگي يا كاري كه مي خواهد انجام دهد، براي خويش ترسيم نمايد. طبيعي است اين هدف، بايد معقول، قابل دستيابي، بدون افراط و تفريط، مطابق توان و استعداد فرد و واقع بينانه باشد؛ نه آن كه آرماني و بلند پروازانه و خارج از توانايي هاي وي باشد. در اين صورت در صحنه عمل وقتي با مشكلات و سختي هاي طاقت فرسا و خارج از توان خود، رو به رو شد و با شكست هاي احتمالي به هدف مورد نظر خود دست نيافت؛ نااميد و دلسرد شده و از ادامه كار منصرف مي گردد. هم چنين از انجام كارهاي ديگر منصرف مي شود. و خود را ناتوان وبي اراده تلقّي مي كند. دومين گام، شناخت توانايي ها و استعدادهاي نهفته در وجود خويش است. همه ما در وجود خود از استعدادهايي برخورداريم، كافي است اين نيروها را بشناسيم و براي رسيدن به هدف، آنها را به كار گيريم. سومين گام، برنامه ريزي است. بايد براي تمام كارها و فعاليت هاي شبانه روزي، برنامه اي مدوّن و منظم داشته باشيد. بدين منظور از جدولي استفاده كنيد كه در ستون افقي آن، ساعات شبانه روز و در ستون عمودي، ايام هفته را يادداشت كرده و تمام كارهاي روزانه را در آن درج كنيد (از خواب و استراحت تا عبادت، ورزش، مطالعه و...). هر فعاليتي را در زمان خاص خود در جدول بنويسيد و هيچ زماني را بدون كار خالي نگذاريد. هر روز صبح با نگاهي به آن برنامه، به اجراي دقيق آن بپردازيد و شبها قبل از خوابيدن، آن را محاسبه و ارزيابي كنيد؛ شايسته است همچون يك محاسبه گر جدي و قاطع، فعاليت هاي روزانه و ميزان موفقيت خود در انجام دادن كارها را بررسي كنيد. در صورت موفقيت خود را تشويق كنيد و در صورت تخلّف از برنامه و سهل انگاري در اجرا، خود را تنبيه نماييد. چهارمين گام، تلقين است. تلقين به خود در تقويت اراده اثر قابل ملاحظه اي دارد. بنابراين هر روز جملاتي را به خود تلقين كنيد؛ مانند: «من اراده لازم براي انجام كارهايم را دارم» هيچ چيزي نمي تواند اراده ام را متزلزل كند»، «آنچه را كه به نظرم انجام دادني است انجام مي دهم، هيچ قدرتي نمي تواند مرا از آن باز دارد»، «اراده من هر روز محكم تر مي شود»، «بر من لازم است كه موفق شوم؛ زيرا موفقيت از آنِ نيرومندان است» و... پنجمين گام، توجه به تدريجي بودن تقويت اراده است. براي به دست آوردن اراده اي قوي و محكم، تدريجي بودن آن و نياز به تمرين و ممارست امري لازم و ضروري است. گمان نكنيد مي توانيد به طور دفعي و بدون هيچ تلاشي، به آن دست يابيد. بنابراين به راه كارهاي عملي زير توجّه نموده، به آنها عمل كنيد: 1. هر روز صبح حداقل 20 دقيقه به طور مرتب و در ساعتي معين ورزش كنيد؛ 2. سحر گاهان يا صبح گاهان، هرگاه كه بيدار شديد بي درنگ برخيزيد و از رختخواب بيرون رويد. حتّي اگر خواب آلودگي مزاحمتان است، از اتاق بيرون رويد و قدري نرمش كنيد تا خواب آلودگي از بين برود؛ 3. در صورت امكان، چند دقيقه قبل از اذان صبح از خواب بيدار شده، نماز شب بخوانيد و اگر در آن وقت بيدار نشديد، قضاي آن را به جا آوريد؛ 4. مقيد باشيد هر روز تعداد آيات معيني را قرائت كنيد؛ مثلاً 30 تا 50 آيه و در صورت تمايل در هفته هاي بعد به ميزان آن بيفزاييد؛ 5. هرگز در كارها نااميد نشويد و با حالت تهاجمي براي پي گيري و به انجام رساندن كارهاي ناقص و ناموفق، جديت به خرج دهيد؛ 6. كارهايي را كه به عهده مي گيريد ناتمام رها نكنيد و آنها را به نحو احسن و تا رسيدن به نتيجه مطلوب ادامه دهيد. در برنامه ريزي درسي نيز به نكات زير توجه كنيد: 1. مطابق با توانايي، استعدادهاي جسماني و رواني خويش برنامه ريزي كنيد؛ 2. برنامه تدوين شده، قابل اجرا بوده و از هر گونه افراط و تفريط به دور باشد؛ 3. برنامه تدوين شده تنوع داشته و به ديگر فعاليت (مثل خواب، ورزش، تفريحات سالم، و ارتباط با دوستان مورد اعتماد، ارتباط با خداوند و انجام دادن عبادات) زمان كافي اختصاص دهيد؛ گرچه اكثر اوقات شبانه روز شما براي اين مقطع بايد به فعاليت هاي علمي، تحصيلي و مطالعه اختصاص يابد؛ 4. هر شب قبل از خوابيدن، فعاليت هاي روز جاري را محاسبه كرده و ميزان موفقيت خويش را ارزيابي كنيد؛ 5. بهترين ساعات مطالعه - به خصوص درس هاي مشكل - صبح زود است؛ 6. حتي الامكان درباره درس هايتان با همكلاسي هاي خود گفت و گو و مباحثه كنيد؛ 7. شرايط لازم را براي مطالعه فراهم كند (زمان مطالعه، مكان مطالعه، آمادگي جسماني و رواني براي مطالعه و...). گفتني است كه براي رسيدن به هدف مشخصي در زندگي، شخصي بايد به چند مطلب توجّه داشته باشد: يكم: هدف براي فرد روشن و شفاف باشد و وي ترسيمي صحيح و واقع بينانه از آن داشته باشد. دوم: اين هدف مورد نظر، دست يافتني بوده و مطابق با توانايي او باشد. سوم: شخص برنامه ريزي صحيحي براي دستيابي به آن داشته باشد. چهارم: از تلاش و كوشش و همت كافي برخوردار باشد. پنجم: اراده اي محكم و استوار با استفاده از راه هاي تقويت اراده، در خود ايجاد كند. ششم: بر خداوند توكل كرده و از او استمداد جويد.